اثر زمان لایه‌گذاری بذرهای ون (Fraxinus excelsior) بر ویژگی‌های رویشی و شیمیایی نونهال‌ها

لایه‌گذاری سرد به شکل گسترده‌­ای برای شکست خواب بذر ون (Fraxinus excelsior L.) استفاده می‌­شود. در این پژوهش اثر دو تیمار از نونهال­‌های تولید شده با بذرهای ون یک‌­ساله و دوساله در ماسه مرطوب (جهت حفظ رطوبت مورد نیاز بذر برای جوانه­‌زنی) با سه تکرار در قالب طرح کامل تصادفی در نمونه‌­هایی به ابعاد یک متر مربع در هر کرت انجام شد. برخی از صفات کمی و ظاهری نونهال­‌ها (ابعاد برگ، ساقه، ریشه، تاج و زی‌توده) و مشخصات شیمیایی برگ (کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تراکم نهال مربوط به تیمار بذرهای ون دوساله (میانگین 67/157 اصله در متر مربع) به‌طور معنی‌داری بیشتر از نونهال­‌های با تیمار یک­ساله (میانگین 61/67 اصله در متر مربع) بود. همچنین، بین دو تیمار مدت زمان لایه­‌گذاری از نظر صفات رویشی قطر یقه، قطر تاج، ارتفاع تاج، ارتفاع کل، طول ریشه، وزن خشک برگ و سطح مخصوص برگ گیاه اختلاف معنی‌داری وجود داشت و مقدار آن در تیمار لایه­‌گذاری دوساله بیشتر بود. بین مشخصه‌­های کربن آلی، پتاسیم، فسفر و نسبت کربن به نیتروژن، فقط پتاسیم اختلاف معنی­‌داری بین دو تیمار لایه‌­گذاری نشان داد و در تیمار لایه­‌گذاری دوساله بیشتر بود. به‌طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که تولید نونهال با تیمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دوسال مناسب‌تر است، بنابراین پیشنهاد می‌شود برای تولید موفق‌­تر نهال ون در نهالستان‌­ها، روش تیمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دو سال انجام شود.